Historia ŻPH

Historia Żuławskiego Parku Historycznego

Spis treści

Historia

1890
XIX wiek

Serownia na parceli Rossgarten 17, czyli przy obecnej ulicy Kopernika 17, istniała od 1890 roku. Wcześniej, w tym miejscu znajdowały się stajnie pierwszej nowodworskiej poczty. Pierwszym dzierżawcą był Leonhard Krieg, od 1874 roku posiadający już mleczarnię w Myszewie (Groß Mausdorf). Rodzina Krieg przyjechała do Prus ze Szwajcarii w poszukiwaniu miejsca do lepszego życia. Od początku produkowano w ówczesnym Tiegenhof (dzisiejszym Nowym Dworze Gdańskim) sery typu szwajcarskiego (ementaler) i tylżyckiego. W 1892 roku w odkupionych budynkach powstała wzorcowa mleczarnia i serownia z nowoczesnym na owe czasy, pierwszym w tej części Europy, systemem chłodniczym.

1902
Początek XX wieku i I wojna
1900 - 1918

W 1902 roku, po wielkim pożarze, przedsięwzięcie znacznie rozbudowano. Z tego roku pochodzi główny budynek, o czym świadczy data na elewacji frontowej. Na jego szczycie znajduje się metalowa chorągiewka z inicjałami właściciela – LK. W tym czasie firma posiadała lub dzierżawiła mleczarnie w Marzęcinie (Jungfer), Orlińcu (Neulanghorst), Kmiecinie (Fürstenau) i Szkarpawie (Scharpau). W latach 1912–1914 wszystkie przedsiębiorstwa Kriega przerabiały łącznie w sezonie letnim blisko 50000 litrów mleka dziennie. W tuczarniach, m.in. w Orłowie (Orlofferfelde) i Kmiecinie (Fürstenau), hodowano 6000 świń. Zatrudniano 60 osób.

1924
20-lecie międzywojenne

W okresie Wolnego Miasta Gdańska produkcja ze względu na zmianę rynków zbytu i granic celnych uległa zmianie. W 1924 roku zaczęto produkować sery topione, co stanowiło wówczas nowość na rynku. W 1929 roku w skład firmy weszła mleczarnia w Kępinach Małych (Zeyersvorderkampen), a w 1931 w Żelichowie-Cyganku (Tiegenhagen). Pod koniec lat 30. dwudziestego wieku przedsiębiorstwo przerabiało latem do 17000 litrów mleka dziennie. Hodowano 1500 sztuk trzody chlewnej. Łączne zatrudnienie wynosiło 40 osób.

Od II WŚ do końca XX wieku

W Wolnym Mieście Gdańsku znaczna większość mleczarni należała do Szwajcarów. W czasie II wojny światowej ich przedsiębiorstwa zostały upaństwowione. Po jej zakończeniu za znacjonalizowane i pozostawione mienie rodzina Krieg otrzymała odszkodowanie. Zabudowania mleczarni tuż po wojnie stanowiły magazyn łupów armii radzieckiej. Później, do lat 80. XX wieku, była tu baza Spółdzielni Transportu Wiejskiego i magazyny Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska.
23 lutego 1993 roku grupa inicjatywna skupiona w Klubie Nowodworskim, przy aprobacie i wsparciu ówczesnych władz samorządowych, postanowiła o założeniu Muzeum Żuławskiego. Jego uroczystego otwarcia dokonano 11 czerwca 1994 roku.

2009
Przebudowa obiektu

W 2009 roku gmina Nowy Dwór Gdański rozpoczęła kompleksową przebudowę obiektu w części wpisanej do rejestru zabytków powołując do życia z dniem 1 maja 2011 roku Żuławski Park Historyczny. (część historyczną opracował Grzegorz Gola)

Galeria z historii

Dofinansowanie ze środków Uni Europejskiej

Projekt pn.: „Żuławski Park Historyczny – adaptacja zabytkowej mleczarni w Nowym Dworze Gdańskim” jest jednym z pierwszych projektów dofinansowanych ze środków Unii Europejskiej. Projekt uzyskał dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego w ramach Osi Priorytetowej 6. Turystyka i dziedzictwo kulturowe, Działanie 6.3. Regionalne dziedzictwo kulturowe o potencjale turystycznym. Nr umowy o dofinansowanie: UDA-RPPM.06.03.00-00-002/08-01 z dnia 30 lipca 2009 r.

Koszt całkowity projektu wynosi 7 266 262, 01 zł; koszty kwalifikowalne równe są 6 596 262 zł; wartość dofinansowania stanowi wartość 4 678 409, 86 zł, tj. 70, 93 % kosztów kwalifikowalnych.

Czas trwania inwestycji: 2010-2011

Cele projektu

Głównym problemem dla prawidłowego funkcjonowania zabytku był jego zły stan techniczny: zawalający się dach, zniszczona stolarka okienna i drzwiowa, niszczejąca elewacja. Cenne zbiory w takich warunkach niszczeją. Kolejnym problemem był brak miejsca na prezentowanie eksponatów, których przybywało z roku na rok.

Celem inwestycji była adaptacja poprzemysłowego obiektu na funkcję Żuławskiego Parku Historycznego przy jednoczesnym zachowaniu walorów historycznych obiektu i dostosowanie jego historycznego wnętrza do eksponowania obiektów zabytkowych w jego wnętrzu. Realizacja projektu pozwoliła zachować i zabezpieczyć jeden z cenniejszych obiektów Żuław o regionalnym znaczeniu historycznym i kulturowym.

Celem Żuławskiego Parku Historycznego będzie rozpoznanie i promocja najcenniejszych zabytków regionu, organizacja konferencji naukowych i nie tylko, opracowywanie publikacji dotyczących dziedzictwa kulturowego Żuław, popularyzacja dobrych praktyk projektowych przy zabytkach, wspieranie, tworzenie oraz promocja produktów markowych i turystycznych województwa.

Realizacja inwestycji przyczyni się do wypromowania atrakcji regionu. Żuławy zyskają miano regionu wysoce atrakcyjnego dla turystów nie tylko ze względu na nadmorskie położenie. W wyniku realizacji projektu nastąpi rozszerzenie i uatrakcyjnienie oferty kulturalnej regionu.

Żuławski Park Historyczny będzie produktem turystycznym Żuław promującym tę część województwa pomorskiego, jako regionu o wspólnej tożsamości kulturowej i wysokim potencjale turystycznym. Dzięki zachowaniu i efektywnemu wykorzystaniu dziedzictwa kulturowego nastąpi znaczny rozwój sektora turystyki w regionie. Park stanie się centrum kultury i tradycji regionu; będzie jedynym takim obiektem kulturowym integrujący społeczność z powiatów: nowodworskiego, malborskiego oraz gdańskiego.

Dzięki powołaniu do życia Żuławskiego Parku Historycznego całe Żuławy zyskają nietuzinkowy obiekt, integrujący społeczność lokalną i przyciągający turystów.

ŻPH w budowie

Partnerem projektu jest Stowarzyszenie Miłośników Nowego Dworu Gdańskiego – Klub Nowodworski. Partner nie uczestniczył finansowo w realizacji przedsięwzięcia, jednak swoim potencjałem kadrowym i doświadczeniem wspierał budowę Parku. Partnerstwo w analizowanym projekcie polegało na wzmożonej promocji inwestycji, propagowaniu jej we wszystkich materiałach wydawanych przez organizację. Klub Nowodworski po zakończeniu projektu, jest Zarządcą obiektu.

Zabytek potrzebował szeregu dokumentacji, zostały więc wykonane:

  1. Inwentaryzacja architektoniczno-budowlana Muzeum Żuławskiego wraz z lewą częścią kompleksu zabudowań. Wykonał ją: Inżynieria budowlana, mgr inż. Piotr Jutrowski; grudzień 2007,
  2. Projekt koncepcyjny przebudowy zespołu obiektów Muzeum Żuławskiego. Wykonał: Inżynieria budowlana; mgr inż. Piotr Jutrowski; marzec 2008.
    Opracowanie zawiera opis stanu istniejącego budynku, opis funkcjonalny oraz stan techniczny poszczególnych obiektów. W dalszej części opisana została koncepcja przebudowy, plan zagospodarowania terenu oraz zestawienie powierzchni poszczególnych kondygnacji według projektu koncepcyjnego. Opracowanie kończą wytyczne techniczne wykonania prac budowlanych ujętych w projekcie koncepcyjnym przebudowy.
    W regularnych spotkaniach przedstawicieli gminy z projektantem, w trakcie opracowywania koncepcji, uczestniczyli również przedstawiciele Klubu Nowodworskiego.
  3. Studium wykonalności projektu pn.: „Żuławski Park Historyczny – adaptacja zabytkowej mleczarni w Nowym Dworze Gdańskim”. Wykonał: OPTIMA Robert Baca; kwiecień 2008. Studium było obligatoryjnym załącznikiem dokumentacji aplikacyjnej.
  4. Projekt budowlany. Wykonał: BeMM Architekci Sp. z.o.o.; maj 2009. Firma wybrana na drodze przetargu nieograniczonego.
     
Ogłoszenie konkursu i złożenie projektu

12 czerwca 2008r. Zarząd Województwa Pomorskiego ogłosił nabór wniosków o dofinansowanie projektów z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego dla działania 6.3. Regionalne dziedzictwo kulturowe o potencjale turystycznym RPO WP 2007 – 2013.

Wniosek został złożony 04 lipca 2008 r. Cały proces do wyboru projektu do dofinansowania trwał do 04 września 2008 r.

Umowa o dofinansowanie projektu z Urzędem Marszałkowskim Województwa Pomorskiego nr UDA-RPPM.06.03.00-00-002/08-00 podpisana została 30 lipca 2009r.

Aneks do umowy o dofinansowanie projektu nr UDA-RPPM.06.03.00-00-002/08-01 podpisany został w dniu 18 sierpnia 2010r.

 

Trzy przetargi

Następnie, po uzyskaniu pozwolenie na przebudowę zabytku, został ogłoszony przetarg pn.: Przebudowa i zmiana sposobu użytkowania zabytkowej mleczarni w Nowym Dworze Gdańskim na Żuławski Park Historyczny. Data ogłoszenia: 21 września 2009r. Najkorzystniejsza oferta: Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „EBUD” – Przemysłówka Sp. z o.o., ul. Biskupińska 11, 85-375 Bydgoszcz . Umowa z wykonawcą na roboty budowlane zawarta była w dniu 14 stycznia 2010r.

 Na podstawie kolejnego postępowania wyłoniono inspektora nadzoru. Data ogłoszenia: 12 października 2009r. Najkorzystniejsza oferta: Przedsiębiorstwo Obsługi Inwestycyjnej Sp. z o.o., ul. Gajowa 99, 85-717 Bydgoszcz. Umowa na pełnienie nadzoru inwestorskiego zawarta była w dniu 14 stycznia 2010r.

 Ostatnim był przetarg na wyposażenie Żuławskiego Parku Historycznego. Postępowanie nosiło nazwę: Wyposażenie Części I (muzealno-ekspozycyjnej) oraz Części III (seminaryjno-wykładowej) Żuławskiego Parku Historycznego w sprzęt multimedialny i system obsługi zwiedzania wraz z oprogramowaniem i niezbędnym osprzętem oraz meble. Data ogłoszenia: 2 czerwca 2010r. Najkorzystniejsza oferta: Eurotrend Radosław Pałubicki, ul. Rdestowa 140, 81-577 Gdynia 2. Aplauz Sp. z o.o., ul. Graniczna 19, 05-092 Łomianki. Umowa z wykonawca podpisana była w dniu 30 czerwca 2010r.

 Zamówienie obejmuje:

  1. projektor multimedialny, wizualizer oraz ekran elektryczny;
  2. system centralnego sterowania (m.in. jednostka centralna, bezprzewodowy panel dotykowy, przekaźniki sterujące);
  3. system nagłośnieniowy (m.in. wzmacniacz mocy, zestawy głośnikowe, mikser, mikrofony);
  4. katedra, mównica, szafka sprzętowa – meblowa, krzesła konferencyjne;
  5. kotary zaciemniające;
  6. notebook z osprzętem dodatkowy;
  7. monitory, stojaki mobilne, odtwarzacze DVD, osprzęt dodatkowy;
  8. system obsługi zwiedzania (m.in. nadajnik, odbiorniki, słuchawki, anteny, identyfikatory, ładowarki, oprogramowanie, mikrofon, palmtop, komputer stacjonarny).

 

Roboty budowlane w skrócie

Przebudowa Żuławskiego Parku Historycznego rozpoczęła się od prac rozbiórkowych, w skład których wchodziło wyburzenie ścian działowych, częściowa rozbiórka ścian zewnętrznych, rozbiórka posadzek i stropów więźby dachowej. Całość tych prac trwała trzy miesiące. Następnie wykonane zostały instalacje kanalizacji sanitarnej, wodociągowa, wentylacyjna, elektryczna, teletechniczna oraz ogrzewania podłogowego elektrycznego. W dalszej kolejności wyremontowano dach oraz wykonano obróbkę blacharską. W ramach projektu odtworzone zostały otwory okienne i drzwiowe pod kątem historycznym, a następnie dokonano wymieniony stolarki okiennej i drzwiowej zarówno zewnętrznej jak i wewnętrznej. Budynek został także dostosowany do użytku dla osób niepełnosprawnych. W tym celu dostosowano sanitariaty oraz wykonano platformy przychodowe dla osób niepełnosprawnych.

Cały budynek został podświetlony od spodu, aby jeszcze lepiej podkreślać jego walory i przyciągać wzrok turystów zwiedzających nasze miasto. Dokoła odrestaurowanego budynku wykonano nowe drogi, chodniki i parking.

Na koniec odtworzono bramę wjazdową wraz ze słupkami i cokołem oraz wykonano konserwację iglicy jako elementów historycznych.

W ramach projektu budynek podzielony został na trzy części:

  1. sale muzealno-ekspozycyjne rozmieszczone na 3 poziomach,
  2. sala seminaryjna z aneksem cateringowym,
  3. pomieszczenia warsztatowe na 2 poziomach.

Prace na obiekcie trwały od marca do grudnia 2010r. W styczniu 2011 r. miał miejsce odbiór inwestycji.

Lokalizacja

Żuławski Park Historyczny
Nowy Dwór Gdański
ul. Kopernika 17

Kontakt

tel. 55 247 57 33
kom. 505 433 202
biuro@zph.org.pl
biuro@klubnowodworski.pl

Ostatnie wpisy

Copyright © 2011-2023 zph.org.pl. Projekt i wykonanie: WEBPC-GROUP